Veem’s Future: Tijd, Ruimte en Aandacht tegen de stroom in.

In 2017 werd Veem House for Performance het 100 Dagen Huis en koos het voor kwaliteit boven kwantiteit: een concept gestart door Anne Breure in reactie op de bezuinigingen. Afgelopen theaterseizoen koos Veem House voor continuïteit en besloot weer heel het jaar zichtbaar te zijn. Door honderd dagen over tien maanden te spreiden, onderzochten ze een mogelijke toekomst met Ten Stories of Veem’s Future (10×10: tien keer, tien dagen). Nu het nieuwe kunstenplan door Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) gehonoreerd is, komt die toekomst dichterbij. Artistiek directeur Marga Kroodsma en zakelijk leider Martha van Meegen delen hun plannen voor een House for Performance dat wederom kwaliteit boven kwantiteit verkiest met tijd, ruimte en aandacht. 

Met het 100 Dagen Huis koos Veem House in 2017 voor kwaliteit boven kwantiteit, in het nieuwe kunstenplan wil Veem House weer het hele jaar open zijn. Hoe behouden jullie nu de kwaliteit boven de kwantiteit?

Marga Kroodsma: ‘Tijd, ruimte en aandacht zijn de thema’s van het nieuwe kunstenplan. We zijn tot die thema’s gekomen doordat we zien en ook zelf ervaren hoe gemakkelijk het is om over te produceren. Tijd, ruimte en aandacht staan steeds meer onder druk. Niet alleen in de kunst, je ziet het in de hele maatschappij. Meer doen dan gezond is, of waartoe je de middelen hebt en daardoor de aandacht of afstand verliezen. Ruimte in een groeiende stad is een schaars goed geworden. Wij zijn een ontwikkelinstelling en om iets te kunnen ontwikkelen heb je tijd, ruimte en aandacht nodig.’

‘Door deze thema’s centraal te stellen, blijven we onszelf uitdagen en confronteren. Het blijft de kunst om niet te veel te doen, niet overproduceren. In de kunsten zijn we allen zo geëngageerd en willen zoveel mogelijk maken, ook als er weinig middelen zijn. Dat zit in de aard van het beestje – en dan spreek ik niet alleen over mezelf. Het is belangrijk om jezelf daarin te blijven spiegelen: laten we de tijd proberen te nemen tegen de stroom in. We zijn blij dat we over fysieke ruimte beschikken en willen deze delen. Dankzij deze ruimte kunnen nieuwe ideeën ontstaan.’

De aanvraag van Veem House is gehonoreerd door het AFK, maar Veem House ontvangt minder dan aangevraagd. Wat betekent dit voor de plannen?

Martha van Meegen: ‘In de vorige kunstenplanperiode hadden we €335.000 aangevraagd, die basis hebben we in dit kunstenplan overgenomen. Net als toen is dat het basisbedrag waarmee we langere lijnen kunnen leggen. Het AFK heeft ons gehonoreerd, maar wel voor minder: €270.000. Dit klinkt misschien veel, maar als je daarop een huis wil laten draaien en makers produceert is het erg weinig. We zullen onze plannen moeten aanpassen en goed kijken wat er met dit bedrag mogelijk is.’

‘Het AFK spreekt uit dat het gelooft in wat Veem House gaat doen en biedt ons de erkenning en ondersteuning om weer door te kunnen bouwen vanaf 2021. Het totale budget voor Dans en Performance in Amsterdam is echter ontoereikend. Dat vertaalt zich nu opnieuw door naar onze eigen organisatie. Wij kunnen niet alles doen wat we zouden willen en kunnen doen voor de stad, zijn publiek en zijn makers.’

Wie zijn de Huismakers?

Marga Kroodsma: ‘Veem House produceert op verschillende manieren. We co-produceren, we bieden residenties en we bieden langere trajecten. Dat laatste heeft betrekking op onze ‘Huismakers’. Dit zijn een aantal makers waarmee we een langer traject uitzetten. Zo werken we nu al met Paula Chaves, starten we in januari met ROTOR Performance en geven we MOHA Project meer ruimte in onze organisatie. Met al deze makers gaan we drie jaar een commitment aan, wat er ook gebeurt. Ze kunnen daarbinnen experimenteren, producties zonder ons maken of andere partners aantrekken, maar wij vormen voor drie jaar gegarandeerd een gesprekspartner. Het idee is dat we hen helpen bij het opzetten of verder ontwikkelen van hun eigen praktijk.’ 

‘Met Paula Chaves maken we een nieuwe voorstelling en krijgt haar activisme bijvoorbeeld nu ook een plek in het Long Now Lab. We hebben MOHA gevraagd om ons interactieprogramma kracht bij te zetten en de buurt in te trekken. Zij nemen het Veem House Dinner op zich. ROTOR Performance bieden we een plek om hun nieuwe werk te ontwikkelen, hun traject ondersteunen we samen met Schweigman&. ROTOR wil hun fascinatie voor beweging niet alleen delen door voorstellingen te maken, maar ook door bewegingslessen voor ons publiek te ontwikkelen. Ieder huismaker ontwikkelt zijn eigen traject en andersom bevragen zij ons ook als huis.’

Martha van Meegen: ‘Het vertrekpunt bij de Veem House is beweging en hoe die beweging zich uit kan verschillende vormen aannemen. De beweging van Paula vertrekt vanuit het lichaam, maar uit zich ook in activisme. MOHA beweegt zich de buurt in en betrekt de buurtgenoten bij Veem House. De beweging van ROTOR komt echt vanuit het lichaam en elkaar daarin uitdagen.’

Marga Kroodsma: ‘De Huismakers vormen voor ons ook een spiegel, ze bevragen het huis voortdurend, informeren en dagen onze programmering uit. Omdat we willen kunnen blijven inspelen op het moment, hebben we bewust een plek opengelaten voor een vierde Huismaker. Daarnaast produceren we dus nog voorstellingen van andere makers, zoals coproducties met internationale partners of bieden we residenties aan.’

Wat neemt Veem House vanuit het 10×10 programma mee naar de toekomst?

Marga Kroodsma: ‘We bieden weer continuïteit, zijn weer het hele jaar door actief. We zijn daarbinnen – net als bij 10×10 – in een herkenbaar ritme open voor publiek. In de zogenaamde ‘tussenruimte’ hebben we ruimte voor het proces, om te kunnen produceren, te experimenteren. En de periode waarin we open zijn voor publiek, biedt ons de kans om dit met publiek te delen en dat met de juiste aandacht en context te doen. We presenteren eigen producties, nodigen gelieerde makers uit hun werk te tonen en we creëren urgente context met herkenbare formats zoals het Veem House Dinner, Open Studio, maar ook de Bookstore.

Tijdens 10×10 hebben we kunnen experimenteren met co-curatorschap. Dit is ontstaan vanuit de gedachte dat we niet alles zelf kunnen bedenken en ook niet alles zelf moeten willen bedenken, laat staan bereizen. We hebben mogelijk blinde vlekken en zijn nieuwsgierig naar andere perspectieven. We willen onszelf blijven uitdagen en ook andere mensen of opkomende organisaties een platform geven.’

Martha van Meegen: ‘Veem House heeft een dubbele functie: het is zowel een producerend als presenterend huis. We proberen tijd en aandacht te hebben voor de manier waarop we werk presenteren. Hoe neem je het publiek mee in de gedachtegang van een maker? Dat doen we bijvoorbeeld in een Open Studio, waarin mensen komen kijken als een maker nog in een pril proces zit om daarover gedachten uit te wisselen. Of we organiseren een boekpresentatie aan de hand van een relevant thema uit de voorstelling om met interessante denkers van gedachten wisselen.

Marga Kroodsma: ‘Iedere maker wil een verhaal vertellen en dat doe je niet alleen met een voorstelling, dat doe je ook door je eigen manier van werken en onderzoek te delen. We proberen makers als co-curator te betrekken bij de programmering: Zijn er peers die je wilt uitnodigen of tonen? Zijn er thema’s in het werk die we verder moeten uitdiepen? Zijn er schrijvers die verdieping kunnen bieden? Met wie wil je de dialoog aangaan? Die dialoog vindt plaats met het publiek maar ook met andere denkers. Het gaat ons erom dat we niet alleen naar binnen naar buiten werken,, maar ook de wereld buiten naar binnen halen, andere perspectieven leren kennen.’